© Ellen van den BouwhuysenKomend weekend is het Dag van de Trage Weg. Trage wegen zijn ideaal voor een wandel- of fietstocht. Maar wat is een trage weg?
Wat is een trage weg?
Doorsteekjes, bospaden, jaagpaden, oude spoorwegbeddingen… Het zijn allemaal wegen die vooral zachte weggebruikers als voetgangers, fietsers, joggers of ruiters gebruiken. Ze bieden vaak een alternatieve en verkeersveilige route voor bijvoorbeeld schoolgaande kinderen. Heel wat trage wegen maken een verbinding tussen dorpskernen, maar ook in steden vind je ze. Denk bijvoorbeeld aan jaagpaden naast het kanaal. Let op: zolang de breedte van de weg het toelaat, is het voor gemotoriseerd vervoer niet verboden om gebruik te maken van een trage weg. Tenzij een verkeersbord anders aanduidt, natuurlijk.
Zijn er verschillende soorten trage wegen?
Er zijn veel soorten trage wegen die allemaal een eigen juridisch statuut hebben. Denk aan bospaden of treinbeddingen. Eén gemeenschappelijk kenmerk is dat ze per definitie openbaar en voor iedereen toegankelijk zijn. De bekendste trage wegen zijn de buurtwegen, die sinds 1841 opgetekend staan in de Atlas der Buurtwegen van je gemeente. Met het Frans als administratieve taal in het België van toen, vind je ze terug onder de termen chemin en sentier. Chemin werd later vertaald als buurtweg, sentier als voetweg. Voetwegen zijn volwaardige buurtwegen, maar in de regel smaller dan een buurtweg. Meestal zijn ze minder dan anderhalve meter breed en daarom minder geschikt voor gemotoriseerd verkeer.
Hoe zijn ze ontstaan?
De geschiedenis van sommige paden gaat terug tot in de Romeinse tijd. Ze vertellen ons veel over een streek. Het zijn sporen van oude verbindingen tussen dorpskernen of van wegen die werden gebruikt om boten voort te slepen. Sommige trage wegen vallen zelfs deels of volledig samen met verdwenen treinverbindingen.
Wie bewaakt het karakter van deze trage wegen?
Trage Wegen vzw ijvert voor het behoud van trage wegen. Dat is niet altijd eenvoudig, want in september 2019 veranderde de wetgeving. Buurtwegen worden sindsdien door de gemeente beheerd en krijgen hetzelfde statuut als gewone straten. Een gemeente kan dus zelf beslissen wat ze ermee doet. Door de aanleg van nieuwe verkavelingen en industrieterreinen verdwenen al veel trage wegen. Een andere reden waarom ze verdwijnen is gebrekkig onderhoud: de wegen overwoekeren, raken buiten gebruik en zijn ten slotte niet meer terug te vinden.
Kan ik hier zelf iets aan doen?
Maak gretig gebruik van het netwerk van trage wegen. Een handige tool om ze te vinden is OpenStreetMap. Een open source website waar je zelf gegevens aan kunt toevoegen. Er staan paadjes op die je niet in Google Maps vindt. Maps.me is een handige applicatie voor je smartphone waarmee je een wandel- of fietsroute kunt uitstippelen via OpenStreetMap. Je kunt de kaarten offline downloaden, dus geen zorgen als je in de middle van het trage nowhere geen bereik hebt. De app is gratis en werkt zowel op Android als iOs.
