Foto: ShutterstockEen portier dat plots openzwaait. Een hond die uit het niets de straat op holt. De automobilist die voorrang van rechts niets voor fietsers vindt. Het zijn momenten waarop remmen belangrijk zijn. Maar welk type fietsrem kies je nu het best?
Er is de jongste jaren heel wat veranderd op het vlak van fietsremmen. Vroeger was het – vrij – eenvoudig; of je had velgremmen, die met remblokjes op de velgrand werken. Ofwel had je een stadsfiets in Nederland gekocht, en dan had je een terugtraprem op het achterwiel. De komst van de schijfrem heeft die situatie op zijn kop gezet. Je kan niet beweren dat de schijfrem de andere remtypes volledig verdrongen heeft, maar het gaat wel aardig die richting uit.
De klassieke fietsrem
De klassieke fietsrem blijft de goedkoopste oplossing en vind je nog steeds terug op klassieke stadsfietsen of scherp geprijsde elektrische fietsen. Daarbij onderscheiden we twee systemen. Enerzijds heb je de velgrem, te herkennen aan de hoef waaraan beide remblokken bevestigd zijn over het wiel. Deze vind je terug op racefietsen, de betere elektrische fiets en trekkingfietsen. Anderzijds heb je het v-brake systeem, ook met remblokken aan de velg, maar hier verloopt de bevestiging via een meer elementair kabelsysteem. Dat laatste maakt remblokken zelf vervangen een eenvoudige klus. V-brakes zie je meer op mountainbikes en worden vaak voor elektrische fietsen, kinderfietsen en stadsfietsen gebruikt.
In droge omstandigheden presteren velgremmen en v-brakes meer dan voldoende. Het nadeel is dat je bij een plotse noodgreep gemakkelijk een wiel blokkeert. En bij nat weer komt er veel vuilafzetting van de remblokken op de velg terecht, wat afbreuk doet aan de remprestaties. Daarom is het belangrijk om na een regenbui zeker de velgranden schoon te maken. Bij slecht weer en in winterse omstandigheden is het ook aan te raden om de remblokken zelf te reinigen. Daarin blijft weleens een restant grind achter, wat krassen maakt in de velgen.
Conclusie: Nog steeds de maatstaf voor de doordeweekse stadsfiets. Betrouwbaar, goedkoop en gemakkelijk zelf te vervangen.
Schijfrem
De afgelopen jaren is een nieuw type fietsrem in opmars: de schrijfrem. Die is vanuit de mountainbikewereld doorgesijpeld naar de hele fietsmarkt. Gravelbikes, luxueuze speedpedelecs, racefietsen… Ze zijn tegenwoordig maar compleet met schijfremmen. De schijf is bij de as geplaatst en de remblokjes die in het remzadel gemonteerd zijn, wrijven zo tegen de schijf aan. Remschijven verbeteren niet zozeer de prestaties bij droog weer. Ze doen het vooral beter dan velgremmen in natte omstandigheden. Ze zijn gemakkelijker te moduleren, met minder risico op blokkerende wielen als gevolg. Tot slot heb je geen slijtage meer van de velgrand, al moeten we dat relativeren. Het duurt wel even vooraleer je een velg ‘opgeremd’ hebt. Schijfremmen durven bij nat weer een vervelend piepend geluid te produceren.
Conclusie: Schijfremmen zijn de betere optie bij slecht weer. Ook op een droog wegdek laten ze toe de remkracht beter in te schatten. Maar daar hangt een steviger prijskaartje aan vast. Het onderhoud is ook iets duurder.
Andere soorten remmen
Minder courant, bij ons toch, zijn de rollerbrakes. Die worden in Nederland wel vaker gebruikt op stadsfietsen, en via de Nederlandse fietsconstructeurs kun je ze dus ook bij ons zien. Rollerbrakes zijn trommelremmen die net als schijfremmen dicht bij de as gemonteerd zijn. Ze zijn kleiner in omvang en beschikken in tegenstelling tot schijfremmen over metalen schijfjes die roteren en uitzetten wanneer je remt. Daardoor wrijven ze tegen de remschoen aan, wat je doet afremmen. Het voordeel: je verbruikt geen remblokjes en de prestaties in de regen zijn beter dan die van velgremmen. Het nadeel is dat het systeem wel af en toe moet worden gesmeerd.
Tot slot, en ook dit is voornamelijk een element dat je op een Nederlandse kinderfiets, stadsfiets of zelfs een bakfiets terugvindt: de terugtraprem. Dat is een trommelrem die in de naaf van het achterwiel is verwerkt. Je bedient hem door achterwaarts kracht te zetten op de pedalen. Een efficiënt systeem, waarop je best wat kracht kwijt kunt. Het is onderhoudsvriendelijk, maar is op de fietsenmarkt wat uit de mode geraakt, net zoals de trommelrem.
ABS op de fiets
Het gevaarlijkste bij een noodstop zijn nog steeds blokkerende wielen doordat je te bruusk remt. Bosch en remproducent Magura hebben samen een antiblokkeersysteem ontworpen, gebaseerd op het beroemde ABS dat Bosch voor auto’s en motoren introduceerde. Een sensor meet daarbij de wielsnelheid en kan in geval van een dreigende blokkering ingrijpen op de remdruk via het hydraulische systeem. Het ABS is instelbaar voor verschillende types fietsen, gaande van elektrische bakfietsen over gewone toerfietsen tot mountainbikes. Volgens Bosch zouden zo tot 29 procent van de ongevallen met fietsen kunnen worden voorkomen.
