Uit onderzoek van VAB blijkt dat heel wat Euro 5- en Euro 6-dieselwagens rondrijden met een defecte roetfilter en dus even veel fijn stof uitstoten dan een Euro 4. Toch mogen zij wél de Vlaamse LEZ’s nog in.
Meer dan 400.000 Vlaamse dieselwagens met euronorm 4 mogen sinds januari 2020 de Vlaamse lage-emissiezones niet meer in, omdat ze te veel fijn stof uitstoten. Vanaf euronorm 5 hebben dieselwagens een roetfilter. Zij worden daarom wel toegelaten in de lage-emissiezones. Maar uit onderzoek van VAB blijkt dat bij een deel van de 1,1 miljoen Vlaamse dieselwagens met euronorm 5 en 6 de roetfilter niet of niet goed werkt. In dat geval is zo’n wagen even vervuilend als een Euro 4 en zou hij in principe geen enkele LEZ in mogen. Het probleem is dat de autokeuring momenteel niet kan vaststellen of een roetfilter al dan niet correct functioneert. De gebruikte technologie in de keuringstations is niet verfijnd genoeg om een falende roetfilter te herkennen. Sinds kort is er echter nieuwe testapparatuur beschikbaar die een veel adequatere meting toelaat. VAB controleerde 152 wagens met zo’n testapparaat. De meetresultaten zijn alarmerend, zeker bij Euro 5-dieselwagens.
VAB meet zelf de fijnstofdeeltjes
Het nieuwe toestel dat VAB gebruikte, telt het aantal fijnstofdeeltjes en is veel nauwkeuriger dan de oude rooktestmeter. Het geeft een goed beeld van de werkelijke fijnstofemissie van dieselvoertuigen. Deze meetmethode is eveneens minder belastend voor het voertuig, omdat de meting gebeurt bij een stationair toerental. Er moet geen plankgas meer gegeven worden. Een goed werkende roetfilter vermindert de uitstoot van fijn stof en roet met 95% of zelfs meer. In dat geval stoot een Euro 6-dieselmotor (verkocht sinds 2015) gemiddeld 471 fijnstofdeeltjes/cm³ uit. Bij een Euro 5-dieselmotor (2010 tot 2015) is dat 5490 fijnstofdeeltjes/cm³. Euro 5-dieselwagens met een kapotte of uitgeschakelde roetfilter stoten gemiddeld 4 miljoen fijnstofdeeltjes/cm³ uit. Dat is 729 keer meer dan bij een correcte werking. Na onze test bleek dat bij 5% van de Euro 6-diesels een nazicht van de roetfilter is aangewezen. Bij de oudere Euro 5-diesels is dat zelfs 12%. Bij 7% van de wagens is de roetfilter kapot of uitgeschakeld, 5% heeft een defect dat een technisch nazicht vereist.
Eén dieselwagen met een defecte roetfilter vervuilt even veel als 8493 Euro 6-dieselwagens met goed werkende roetfilter.
Defecte roetfilter beter opsporen
Eén dieselwagen met een defecte roetfilter vervuilt dus even veel als 729 Euro 5-dieselwagens met een goed werkende roetfilter of 8493 Euro 6-dieselwagens met goed werkende roetfilter en haalt zo heel wat goed werkende roetfilters onderuit. Als we de testresultaten vertalen naar het Belgische wegenpark, dan rijden er vermoedelijk 165.000 dieselvoertuigen rond met een verwijderde of defecte roetfilter. Er moet dus beter gecontroleerd worden. Hoewel sommige mensen niet weten dat ze met een kapotte roetfilter rondrijden, wordt de roetfilter ook weleens bewust verwijderd om onderhoudskosten uit te sparen. In dat geval is er duidelijk sprake van fraude. De Vlaamse regelgeving laat echter niet toe om strenger op te treden en nieuwe meetmethodes toe te passen. VAB vraagt aan Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters om die regelgeving dringend aan te passen, zodat de autokeuringsstations dergelijke efficiënte meetapparatuur mogen gebruiken. Zo krijgen we meer zekerheid dat dieselwagens in de praktijk niet veel vervuilender zijn dan de euronorm aangeeft en halen we de fraudeurs van de weg.
Ook in voordeel van consument
Een roetfilter kan verstoppen of kapotgaan. De filter moet dan gereinigd of vervangen worden, zodat de uitstoot weer maximaal gefilterd kan worden. Wie er tijdig bij is, hoeft de roetfilter alleen maar te laten reinigen en die kosten blijven beperkt tot 200 à 400 euro. De vervanging van de roetfilter bij een onherstelbaar defect daarentegen kan tot meer dan 4000 euro kosten. Het is dus ook in het voordeel van de consument dat eventuele problemen vroegtijdig worden opgespoord. De roetfilter slijt sneller door het verkeerd gebruik van een dieselwagen. Ons land heeft een hoog aandeel dieselwagens die vaak gebruikt worden voor korte afstanden, wat zeer belastend is voor de goede werking van de roetfilter. Die vervuilt sneller en komt moeilijker tot een zelfreiniging als de motor niet op bedrijfstemperatuur functioneert – meestal pas na 25 à 30 kilometer – waardoor verstopping en schade sneller optreden. Een roetfilter kan bij normaal gebruik – veel kilometers en lange trajecten – 140.000 tot 250.000 kilometer meegaan.
Klik hier voor de volledige perstekst van VAB rond dit thema.
Lees ook
Nieuwe lage-emissiezones worden voorlopig beter uitgesteld
4 op de 10 wagens mogen in 2025 de lage-emissiezones niet meer in
