Slim rekeningrijden wordt niet gezien als een oplossing voor de files. Enkel wie denkt dat hij er financieel beter van wordt, is voorstander.
De Vlaamse overheid ziet slim rekeningrijden als een oplossing voor de files en verkoopt het aan de automobilist als een kostenbesparing. Wie weinig rijdt, betaalt minder omdat ter compensatie alle autobelastingen geschrapt zouden worden, zo redeneert de overheid. Maar ziet iedereen dat zo? We peilden in onze VAB-Mobiliteitsbarometer naar de mening van de Belg over slim rekeningrijden. Uit de ondervraging bij 2000 personen blijkt alvast dat de Belg niet gelooft dat slim rekeningrijden de files zou oplossen. Slechts 12% gelooft dat het wel een oplossing kan zijn. Bij wie meer dan 15.000 kilometer per jaar rijdt, is slechts 6% positief over dit voorstel.
Voor- en tegenstanders
Toch heb je ook heel wat voorstanders voor slim rekeningrijden. Zij hopen te kunnen besparen op hun autokosten, omdat de jaarlijkse verkeersbelasting en de eenmalige inschrijvingstaks geschrapt zouden worden. Er zijn duidelijk twee kampen in het debat en de scheidingslijn ligt tussen zij die meer dan 15.000 kilometer per jaar afleggen en zij die minder kilometers malen. 80% van deze laatste groep automobilisten is voorstander van slim rekeningrijden. Bij wie meer dan 15.000 kilometer aflegt, daalt het percentage meteen naar 57. Bij wie meer dan 20.000 kilometer per jaar doet, is zelfs maar 42% positief. Wie minder afhankelijk is van de auto biedt ook minder weerstand tegen slim rekeningrijden dan wie wel afhankelijk is van de auto. Dit is zo in Wallonië met 61% tegenstanders en in landelijke gebieden met 53% opposanten.
Enkel toepassen voor anderen
Een ander typisch fenomeen is dat de meesten vinden dat rekeningrijden enkel mag ingevoerd worden op plaatsen en tijdstippen waarop zij zelf niet in het verkeer zitten. Zelfs voor de drukke ochtendspits is slechts 40% van de automobilisten bereid slim rekeningrijden te aanvaarden. De locaties waar slim rekeningrijden toegepast mag worden, zijn beperkt tot de drie congestiegevoelige steden Antwerpen, Brussel en Gent. Ook hier weer het principe not in my backyard. Wanneer de locatie te dicht bij de eigen leefomgeving komt, verdwijnt elk draagvlak.
Wanneer kan slim rekeningrijden een succes worden?
Als slim rekeningrijden een succes moet worden, dan moeten drie belangrijkere voorwaarden vervuld worden. Je hebt ten eerste een minimumtarief nodig om effectief een gedragsverandering te krijgen. Binnen- en buitenlandse studies wijzen uit dat een kilometerkostprijs van 6 tot 12 eurocent zeker nodig is om een bewuster gebruik van de auto te stimuleren. In Frankrijk bijvoorbeeld bedraagt de gemiddelde péage 9 eurocent per kilometer. Belgen vinden dergelijk tarief echter te hoog. Daarnaast zijn de ondervraagden ook tegen een slim rekeningrijden dat sluipverkeer aanpakt. We willen dus duidelijk een alternatief achter de hand hebben voor eventuele betalende routes. Ten derde argumenteren we ook vaak dat we geen goed alternatief hebben voor de auto. Met dergelijke attitude sluit je veel opportuniteiten, zoals nieuwe vormen van gecombineerde mobiliteit met fiets of openbaar vervoer, op voorhand uit. Kortom, alle voorwaarden die slim rekeningrijden succesvol kunnen maken, worden door de Belgen verworpen.
