Als een groene levensader meandert de Nijl dwars door Egypte. We varen van zuid naar noord, met de stroom mee. Langs millennia oude tempels en tombes. Om te eindigen aan de piramides.
Mocht je in een luchtballon over Egypte vliegen, dan zou je vooral een grote, lege, gele vlakte zien. Het grootste deel van het land bestaat namelijk uit woestijn. Alleen aan weerszijden van de Nijl is een strook groen. Zowat 90% van de bevolking woont langs deze rivier, die overigens de langste ter wereld is. We gaan aan boord van de Sonesta Star Goddess in Egyptes meest zuidelijke stad Aswan.
Kom Ombo
De volgende ochtend meren we aan in Kom Ombo, waar de gelijknamige tempel hoog boven de waterlijn torent. Een speciaal geval, want deze ‘dubbeltempel’ heeft twee ingangen in de plaats van één. Hij werd dan ook gebouwd voor twee goden: de valkengod Horus aan de ene kant en de krokodillengod Sobek aan de andere. Niet alles is goed bewaard gebleven. Waar nu de zon tussen de zuilen priemt, was ooit een stenen dak. De muren zijn versierd met verhalen en hiërogliefen, waaronder een afbeelding van Cleopatra, gehuld in een doorschijnende jurk, zoals toen de mode was. Vroeger waren alle versieringen ingekleurd. Jammer genoeg zijn zo goed als alle kleuren met de tijd verdwenen.
Edfu
Aangekomen in Edfu worden we met de koets enkele kilometers landinwaarts gebracht. In de verte doemt de tempel van Horus op. Een indrukwekkend staaltje bouwkunst. En het perfecte voorbeeld van een doorsnee Egyptische tempel. Een pyloon met één ingang, een voorhof, twee zuilenzalen en het ‘allerheiligste’, telkens gescheiden door een pyloon. Helemaal alleen lopen we over de brede laan naar de eerste pyloon. Een machtig gevoel. Meer dan tweeduizend jaar geleden zou de farao bovenaan hebben staan kijken hoe de processie stapvoets dichterbij kwam.
De Dodenvallei
Het is nog vroeg wanneer ik Luxor in het vizier krijg. Eens aan land zetten we koers naar de westoever. Via de imposante Memnonkolossen rijden we de dodenvallei in. Ten tijde van de Oude Egyptenaren stond de in het westen ondergaande zon symbool voor het hiernamaals. Passend volgens het geloof werden de doden begraven op de westoever, in een opzichtige tempel of een verborgen ondergrondse tombe. Farao’s startten met de bouw van hun graf vanaf het moment dat ze aan de macht kwamen. Jarenlang werd er gegraven, gekapt en geschilderd. Hoe groter het graf, hoe langer hij aan de macht was.
Deir el-Medina
Hier woonden de arbeiders die de graven van de farao’s bouwden. Tijdens de weinige vrije tijd die ze hadden, werkten ze aan hun eigen graf. Die zijn een stuk kleiner tegenover die van hun opdrachtgevers, maar daarom niet minder mooi. Zo’n drieduizend jaar na datum zijn de knappe muurschilderingen nog steeds goed intact, beter dan in vele van de bekende tombes.
Graven der Edelen
Door toeristen vaak vergeten, maar absoluut de moeite waard. Dit zijn geen koninklijke tombes, maar bescheiden grafplaatsen van bestuurders, burgemeesters en klerken. De afbeeldingen die je hier ziet, gaan niet over het hiernamaals, maar over het leven zoals het was 4500 jaar geleden.
Vallei der Koningen
Het knapste moet echter nog komen: de Vallei der Koningen. Op het eerste gezicht valt er niet veel te zien, maar deze kurkdroge rotsen herbergen één van de belangrijkste archeologische vindplaatsen uit onze geschiedenis. Hier werden zowat alle farao’s uit Het Nieuwe Rijk begraven. Denk maar aan Ramses, Thoetmoses, Amenhotep en Toetanchamon. Tot nu toe werden er 63 graven ontdekt, maar om ze goed te kunnen bewaren, worden ze afwisselend geopend voor het publiek. Via een lange, neerwaartse gang dalen we af in het graf van Ramses VI. Hiërogliefen en tekeningen sieren de muren. Allemaal vormen ze een verhaal, over de moeilijk af te leggen weg naar het hiernamaals, die wordt verstoord door giftige slangen, en de goden die de farao te hulp schieten. Wat volgt, is een heuse grafkamer, in dit geval zelfs twee, met netjes in het midden een immense sarcofaag, veel te groot voor een mensenlichaam.
Tip: Neem voldoende water mee wanneer je de Vallei der Koningen bezoekt. Het kan er bloedheet worden.
Wist je dat… het graf van Cleopatra nooit werd gevonden?
De tempels van Karnak en Luxor
Opnieuw steken we de Nijl over, naar de oude hoofdstad Luxor op de oostoever. Deze stad werd gezegend met twee tempels: die van Karnak en Luxor. Beide worden ingeleid door een dromos, een toegangsweg met aan twee kanten een rij sfinxen, die de tempel behoedt voor vijanden. De sfinkxenallee in Luxor liep vroeger helemaal door tot in Karnak, zo’n drie kilometer verderop. Er zouden plannen bestaan om beide lanen opnieuw naar elkaar toe te laten lopen.
De tempel van Karnak is veeleer een tempelcomplex dan een tempel an sich. Vermoedelijk het grootste dat er ooit werd gebouwd. Gedurende een periode van 1500 jaar voegden generaties farao’s er iets van zichzelf aan toe. Resultaat is een openluchtmuseum met het formaat van een dorp. De tempel van Luxor daarentegen is compact en overzichtelijk. Je ziet heel duidelijk de evolutie van dit bouwwerk, de verschillende periodes en culturen. De Oude Egyptenaren, Alexander de Grote, Romeinen, moslims…
Weetje: Aan de voorste pyloon, die de ingang vormt, stonden ooit twee obelisken in de plaats van één. Beide werden geschonken aan Frankrijk, maar twee zulke zwaargewichten transporteren bleek onmogelijk. De Fransen namen er dus maar één mee, die nu de Place de la Concorde in Parijs siert.
De piramides en de sfinx
Je bent niet in Egypte geweest als je de piramides en de sfinx van Gizeh niet hebt gezien. Ze liggen net buiten de hoofdstad Caïro. Archeologen, egyptologen en piramidologen zijn het er na eeuwen discussiëren nog altijd niet over eens. Hoe werden ze gebouwd, en waarom werden ze gebouwd? Hoogstwaarschijnlijk waren ze bedoeld als graf, maar welke andere functies hadden deze imposante bouwwerken nog? Van sommige ruimtes weet men nog steeds niet waarvoor ze dienden. En wat met de plaats van de piramides? Is er een wiskundig antwoord of staat het toch in de sterren geschreven? Ook over het ontstaan van de grote sfinx is men nog niet veel wijzer. Ik vind het wel iets hebben, die mysterie. De grootste en bekendste van de drie piramides is die van Cheops, één van de zeven klassieke wereldwonderen, en tevens het enige dat nog bestaat. Er is geen twijfel mogelijk, geschiedenisliefhebber of niet, de tempels, graftombes, piramides en sfinxen van Egypte móet je gezien hebben. Het zijn stuk voor stuk wereldwonderen.
Logeertip: Het prachtige Mena House ligt aan de voet van de piramides en is een kleine oase an sich.
Egypte praktisch
Erheen
Wie op cruise vertrekt in Aswan, zal een overstap moeten maken in Caïro. Wij vlogen met EgyptAir en reisden met Imagine Travel.
Beste reisperiode
Egypte bezoeken doe je beter niet in volle zomer. De temperaturen kunnen er dan oplopen tot meer dan 40 °C. Ideaal is vanaf oktober t.e.m. april.
Munteenheid
Egyptische pond
Documenten
Reizen naar Egypte kan met je Belgische identiteitskaart, op voorwaarde dat je twee recente pasfoto’s bij je hebt. Met een internationaal paspoort heb je geen pasfoto’s nodig. Bij aankomst in Egypte moet je een visum aankopen voor $ 25 of zo’n € 22 (betalen in euro is mogelijk). Dat visum kun je ook op voorhand aankopen bij de ambassade in Brussel, mits je een geldig internationaal paspoort kunt voorleggen.
Goed verzekerd
Reis zonder zorgen naar Egypte met een VAB-Reisbijstand.
