© Josh KurpiusElektrische aandrijving is de toekomst, maar hoe ver staat het met het aanbod op de markt van de elektrische motor en scooter? Wat zijn de mogelijkheden?
Terwijl in de autowereld het ene na het andere merk met een elektrisch aangedreven vierwieler komt, is het in de motorwereld stil. Enkel Harley-Davidson (verrassend genoeg), BMW, KTM en Vespa hebben elektrische gemotoriseerde tweewielers. De meeste elektrische scooters en motoren (en ook bromfietsen) komen van eerder onbekende merken. Zero is het merk dat de laatste jaren het meest aan de weg timmert met elektrische motorfietsen. Super Soco is vooral sterk in budgetversies. Wie de cijfers van de inschrijvingen erop naslaat, ziet dat het aantal elektrische motoren en scooters nog beperkt is. Een telling van Febiac, de Belgische en Luxemburgse Automobiel- en Tweewielerfederatie, komt in 2020 op 425 elektrische twee- en driewielers. Dat is slechts 1,7% van de 25.807 ingeschreven motoren en scooters.
Het principe van de elektrische motor
Een elektrische krachtbron werkt met magneten rond een rotor en geleidend materiaal (een wikkeling). Een magneet heeft een krachtwerking op elektrisch geladen delen (de wikkeling) die aangetrokken worden. Door opeenvolgende magnetische velden krijg je een draaiende beweging die via een riem of ketting naar het achterwiel wordt gebracht. Er is geen versnellingsbak nodig. Dat maakt het rijden met een elektrische scooter of motor uiterst simpel: starten en vertrekken. Een elektromotor is relatief klein. Sommige Chinese merken plaatsen die zelfs in de naaf van het achterwiel. Voor de batterijen die de motor van stroom moeten voorzien, is meer ruimte nodig. Het batterijpakket wordt meestal voor de krachtbron gepositioneerd en neemt de plaats in van het motorblok en de benzinetank van een motorfiets met benzinemotor. Bij een scooter worden de batterijen onder het zadel en op de bodem van het chassis geplaatst. Dat maakt dat het zwaartepunt laag is. Een voordeel is dat die elektromotoren technisch veel eenvoudiger zijn dan verbrandingsmotoren en een pak minder onderhoud vereisen.
Slechts 1,7% van de ingeschreven motoren en scooters is elektrisch.
Elektrisch rijden is plannen
Het meest opvallende aan het rijden met een elektrische motor of scooter is de stilte. Je hoort enkel een zacht gezoem en de rijwind langs je helm. Een ander aspect van elektrisch rijden is dat je – zeker in het begin – nauwlettend in de gaten houdt hoeveel procent aan batterijvermogen er nog is. Vaak op hoge snelheid rijden, kost veel energie. Rustig rijden niet. En de energie die vrijkomt wanneer je remt, wordt weer opgeslagen in de batterij. Om ze volledig op te laden moet je doorgaans rekenen op drie tot vijf uur. Met snelladers is een halfuur vereist om weer genoeg kracht te hebben. Doorgaans mag je rekenen op een actieradius van zo’n honderd kilometer, maar dan moet de motor of scooter wel aan het ‘elektrisch infuus’.
Stopcontact of laadpaal?
De meeste elektrische scooters en motoren zijn ook aan publieke laadpalen op te laden, maar dat is duurder dan thuis de stekker in het stopcontact te steken. Voor de twee manieren zijn stekkers voorzien.
Stad of snelweg?
Gezien de geringe actieradius is een elektrische motor of scooter vooralsnog geen vervoermiddel om lange afstanden mee te doen. Woon-werkverkeer met veel snelwegkilometers (bijvoorbeeld Gent-Brussel 60 km heen, zestig terug) kan als er tijdens de werkuren voldoende tijd is om op te laden. Voor alleen stads- of agglomeratieverkeer is zo’n elektrische tweewieler wel interessant: het aantal kilometers is immers beperkt.
De prijs van een elektrische motor
Het prijsverschil met de traditionele motoren is te groot, en dat houdt mensen tegen. Je moet zo’n motor echt willen; je doet dat niet om economische redenen. De elektrische Saroléa is een nicheproduct en heeft als basisprijs € 53.000. Harley-Davidson verkoopt de LiveWire voor € 34.000. De elektrische BMW C-Evolution begint bij 16.000 euro. Zero-motoren gaan van € 13.370 tot € 24.140. De Belgische start-up Trevor Motorcycles mikt op een prijs van zo’n € 13.000 voor een 125cc-equivalent. Het verkoopsucces van Super Soco (Chinese elektrische scooters en lichte motoren) bewijst dat prijs een factor is. De Super Soco TC gaat voor nog geen € 3500 de showroom uit. Dat model was vorig jaar het populairste elektrische model met 67 ingeschreven exemplaren.
Fiscaal
Als we naar de lopende kosten kijken, dan is elektrisch rijden interessant. BMW rekent dat er een kost is van € 0,25 aan elektriciteit per 100 km. Het onderhoud is ook goedkoper, want de techniek is eenvoudig – er zijn bijvoorbeeld geen olieverversingen nodig. En fiscaal is elektrisch ook interessant: je betaalt géén jaarlijkse verkeersbelasting, géén belasting op inverkeerstelling (BIV) en géén aanvullende verkeersbelasting. En de staat geeft een belastingvoordeel van 15% op de aankoop van een nieuw 100% elektrisch voertuig dat minstens twee personen moet kunnen vervoeren (met een maximumbedrag van € 3140).
De aankoopprijs is hoog maar het onderhoud is goedkoper, er zijn bijvoorbeeld geen olieverversingen nodig. En fiscaal is elektrisch ook interessant.
Hybride
Zo’n 10 jaar geleden bracht Piaggio een hybride scooter op basis van MPS-driewieler uit, een scooter met een traditionele motor van 125 cc en een elektromotor. Vooralsnog zijn er weinig merken gevolgd, al heeft Kawasaki wel bekendgemaakt dat ze de technologie voor motoren onderzoeken. In een auto heeft hybride meer zin dan in een motor of scooter. De auto biedt immers meer ruimte voor de twee aandrijfmethoden.
Hoe rijdt een elektrische motor of scooter?
Als je een motor met versnellingen gewend bent, dan is de eerste aanpassing het ‘twist & go’-systeem. Met andere woorden: er zijn geen versnellingen en de motor of scooter rijdt zoals een gemotoriseerde tweewieler met een continu variabele transmissie. Wat ook direct opvalt, is de acceleratie. Een elektrische scooter of motor gaat binnen luttele seconden naar honderd kilometer per uur. Dat doet hij bovendien in alle stilte. Slechts het geluid van de rijwind langs je helm geeft je een idee van de snelheid, zeker als je alleen op de weg bent. In het begin let je wel heel erg op het percentage batterij-inhoud. Geef je flink ‘gas’ – wat in deze optiek een vreemde uitdrukking is –, dan zie je de energievoorraad sterk slinken. Eens je goed remt, regenereer je weer wat energie. Rijd je rustig, dan blijft het percentage redelijk op peil. Maar als de ‘tank’ leeg raakt, moet je wel zorgen dat je op tijd thuis bent of bij een laadplek geraakt.
Bij welke merken kun je terecht voor een elektrische motor of scooter?
Super Soco
Heeft budgetvriendelijke e-scooters en e-motorfietsen die als 125 cc ingeschreven kunnen worden en waarmee je dus met een rijbewijs B kunt rijden. Het merk levert ook elektrische bromfietsen.
BMW
BMW heeft al sinds 2014 een elektrisch aangedreven scooter, de C-Evolution. Voor zo’n € 16.000 staat hij in je garage. Momenteel werkt het Duitse merk aan de CE 04, een scooter met een opvallend design die ‘zowel een vervoermiddel als een communicatiemiddel voor pendelaars in de stad’ wordt. De CE 04, nu nog een concept, is ontworpen met de wetenschap dat de doelgroep van stadsrijders vooral korte ritten maakt en ongeveer twaalf kilometer per dag aflegt, aldus BMW.
Saroléa
Zo’n tien geleden bliezen tweelingbroers Torsten en Bjorn Robbens – die hun sporen verdiend hebben in de autoracerij – het oer-Belgische merk Saroléa nieuw leven in als elektrische racemotor. Daarmee namen ze deel aan de Zero TT-race op het eiland Man. Van die racemotor werd een straatmotor afgeleid, de Saroléa Manx7, een supersport elektrische motor. De basisprijs is € 53.000. Een nicheproduct.
Harley-Davidson
Van de grote merken is het oerconservatieve Amerikaanse Harley-Davidson het opvallendst actief met elektrische motorfietsen. In 2014 lanceerde het merk een prototype met de naam LiveWire en liet pers en consumenten daarmee rijden. Vorig jaar kwam de LiveWire ook in de showrooms met een prijskaartje van € 34.000.
Zero
Als er één merk is dat voor elektrische motoren staat, dan is dat het Amerikaanse Zero. In 2006 kwam het eerste prototype. Zero heeft inmiddels twee modellijnen (Street met vijf versies en Dual Sport met vier). Het merk claimt dat de batterijen snel opgeladen worden (één uur) en er een maximaal bereik is van 360 km. Topmodel is de SR/S, goed voor een top van 200 km per uur. Je betaalt € 21.900 voor de standaarduitvoering en € 24.140 voor de premiumversie.
KTM
Het Oostenrijkse KTM heeft al sinds 2014 een elektrische terreinmotor in het gamma, de E-Freerider. De motor ziet eruit als een klassieke KTM met op de plaats van de tank en traditionele krachtbron een elektromotor en batterijpakket. Voor zo’n € 12.000 heb je een stille enduromotor.
Trevor Motorcycles
Trevor Motorcycles is een Belgische start-up die een lichte elektrische motor op de markt wil brengen. Een eerste serie bestaande uit tien offroad motoren, die echter niet op de openbare weg mogen, is inmiddels afgewerkt. Men werkt aan een ‘flattracker’ waarmee je wel op de weg mag. De bedoeling is om die motoren in Vlaanderen te produceren.
