Met de fiets ben je er sneller

Het is goed voor je conditie en het milieu, en bovendien ben je al fietsend ook de files aan de schoolpoort en op weg naar kantoor te slim af. Fiets met ons door deze 7 tips, en je gaat zorgeloos de baan op.

1. Zet je tweewieler tiptop in orde

Zo moet je je fiets onderhouden ©iStock fietshandel
iStock

Banden opgepompt, check! Verlichting werkt, check! Remmen in orde, check! Lees hier welke zaken je best even nakijkt voor je straks gezwind op je fiets springt.

Kweek geen wrak

Regen, stof en vuil kunnen je fiets echt pijn doen. Poets haar daarom regelmatig, al is het maar snel afspoelen met water. Zeker de remblokjes, ketting, tandwielen, derailleur en draaiende gedeeltes, zoals de trappers en wielassen, slijten sneller als je er niet tijdig het slijk of vuil van tussen haalt. Het gaat ook over veiligheid, want remmen werken minder goed wanneer de blokjes, velgen of remschijven vuil zijn.

Zet de banden hard

Voel eens aan je banden. De kans is groot dat ze veel te zacht staan. Het gevolg is dat je harder moet trappen en dus meer zal puffen. Een band die te slap is opgepompt, slijt ook sneller en gaat vaker lek. Op de zijkant van de meeste fietsbanden staat vermeld hoeveel druk er in moet. Bestaat je parcours vooral uit goed bollend asfalt? Pomp dan tot de bovengrens. Op een parcours vol putten en bulten, fiets je comfortabeler met iets zachtere banden. Gebruik een stevige voetpomp met drukmeter en pomp je banden elke vier weken op.

Smeer je ketting

Je fiets bolt vlotter met een propere, maar vettige ketting. Een goed gesmeerde ketting gaat ook langer mee. Is je ketting heel vuil? Poets ze dan eerst grondig met ontvetter. Laat de ketting vervolgens goed drogen en smeer terug in. Daarna kan je nog een hele tijd af en toe extra kettingvet smeren, zonder telkens te moeten poetsen.

Zet je troon op de juiste hoogte

Kinderen die straks terug naar school gaan, zijn tijdens de vakantie waarschijnlijk weer een pak gegroeid. Tijd dus om ook hun zadel mee te laten groeien. Niet alleen kinderen zitten trouwens vaak te laag op hun fiets. Test het ook eens bij jezelf uit: ga met je fiets tussen je benen tegen een muur staan (of vraag iemand om je fiets vast te houden). Ga op het zadel zitten en plaats je voet plat op een pedaal. Op de laagste positie van die pedaal moet je been net niet gestrekt zijn (nog een kleine buiging in de knie). Dat is uiteraard de theorie. Fiets desnoods een lusje en pas je zadel aan tot je comfortabel zit.

Bereid je voor op donkere dagen

Helaas, de dagen worden vanaf nu alleen maar korter. De kans groeit dat je straks na een terrasje of een lange werkdag verrast wordt door de vallende duisternis. Kijk daarom nu al je verlichting na. Gebruik je losse, oplaadbare lampjes? Laad ze dan op en stop ze in je fietstas. Lees hier hoe je jouw zichtbaarheid vergroot.

Eerste Hulp Bij Tegenslagen

Zorg dat regenkleding, handschoenen, fietstassen, lampjes, fietsslot en sleutels altijd voor het grijpen liggen aan de voordeur, zodat je er niet ergerlijk lang naar hoeft te zoeken. Nog makkelijker is het als je de meeste van die zaken altijd bij je hebt in je fietstas, plus een noodkit voor het geval je een lekke band hebt. Fietsen is leuker als je op zo veel mogelijk scenario’s bent voorbereid: duisternis, regen, grote boodschappen, onbetrouwbare fietsenstallingen, een lekke band…

Spring eens binnen bij je fietsenmaker

Valt je ketting er vaak af? Zijn je remmen niet meer zo betrouwbaar? Heb je weer een lekke band? Haperen je versnellingen? Of piept je fiets, maar weet je niet waarom? Erger je er niet aan, maar vraag je fietsenmaker om een oplossing.

Elektrische fiets

Als je een elektrische fiets hebt, zijn er nog wat extra zaken waar je rekening mee kunt houden. Laad je accu regelmatig op, zelfs wanneer je maar af en toe een stukje fietst. Het afwisselen van ontladen en opladen houdt de batterij gezond. Batterijen zijn gevoelig voor lage temperaturen. Bewaar ze in de herfst en winter daarom het best binnen. Ook de motor van je e-bike vraagt af en toe wat aandacht. Toen je de e-bike kocht, zijn trappers en aandrijving op elkaar afgesteld om een natuurlijk fietsgevoel te hebben. Die afstelling kan na een tijd ontregeld raken. Op dat moment voer je het best een kalibratie van je fiets uit (of vraag je je fietsverkoper om dat te doen).

2. Waag je veilig in de verkeersjungle

Tips om veilig tussen het verkeer te fietsen. © iStock
iStock

Spitsuur. Het moment waarop iedereen van A naar B wil, en terug. Als fietser kan die drukte intimiderend zijn, maar je kunt jezelf ertegen wapenen. Enkele survivaltips.

Kijk als een havik

Je hebt geen controle over wat iedereen doet, maar je kunt wel aandachtig zijn voor dromerige voetgangers, kinderen met een voetbal, honden zonder leiband of automobilisten met een smartphone tegen hun oor. Als je potentiële gevaren tijdig ziet, dan kun je ze ook gemakkelijker omzeilen. Zet al je zintuigen aan. Vertrouw bijvoorbeeld niet alleen op geluiden, want goed gesmeerde fietsen en elektrische wagens bewegen muisstil.

Anticipeer

Heb je er al eens op gelet hoe fietsers zich op drukke fietspaden en kruispunten bewegen? Het ziet er allemaal heel chaotisch uit, maar zelden wordt er gebotst. Fietsers doen er alles aan om geen voet aan de grond te moeten zetten. Ze observeren elkaars bewegingen en passen hun snelheid en route voortdurend aan anderen en de omgeving aan. Door te anticiperen vermijd je gevaarlijke situaties en win je tijd.

Hou je vingers altijd aan je remmen

Je begrijpt vast ook wel dat je op die manier een pak reactietijd (en remafstand) wint bij plots opduikend gevaar.

Eis ruimte

Als je bij gebrek aan een fietspad op de baan moet fietsen, blijf dan vooral weg van het randje van de weg. Daar ben je minder zichtbaar, en je hebt geen uitwijkmogelijkheden meer als een onoplettende automobilist je te krap inhaalt. Bovendien verzamelen glas en steentjes zich net daar bij de goot, waardoor je meer kans loopt op een lekke band. Rijd je toch op het fietspad houd dan zo rechts mogelijk. Op die manier kunnen snellere fietsers je veilig inhalen.

Communiceer (met handen en ogen)

Als je een manoeuvre maakt, zoals een straat inslaan of de baan oversteken, zorg dan dat anderen je zien. Er bestaat een heel eenvoudige gebarentaal voor fietsers. Zo is je arm zijwaarts uitsteken een alternatief voor de richtingaanwijzer, en je hand naast je hoofd heffen een vervanger voor het remlicht. Probeer oogcontact te maken met andere weggebruikers, vooral op kruisingen, zijwegen en rotondes. Redeneer altijd: als een automobilist geen oogcontact met je maakt, dan heeft hij je niet gezien. Soms kun je tijdens dat oogcontact zelfs je intenties meegeven, zoals wanneer je wilt afslaan of oversteken.

Gun elkaar fouten

Druk verkeer is voor iedereen vermoeiend en misschien had jij of je tegenligger net een slechte dag. Vergeef elkaar daarom fouten. Dat gaat vaak gemakkelijker tussen fietsers onderling dan tussen automobilisten en fietsers. Mogelijk maakt ook daar oogcontact het verschil.

Onderhoud je troon

Maak de tijd die je op de fiets doorbrengt zo aangenaam mogelijk. Pomp je banden regelmatig op (naar welke druk staat op je buitenband). Kies een goed zadel. Leg een kussen in het kinderzitje. Enzovoort.

De route

Fiets je langs een vervelende of akelige route? Vaak zijn er alternatieven. Je vindt ze door straten te verzamelen. Durf verkeerd rijden. Verlaat drukke hoofdwegen en verken kleine steegjes, binnenwegels, stukjes door het park, kalme residentiële wijken of sluipwegen tussen gebouwen. (Toeristische) routewebsites kunnen hierbij helpen. Of praat met andere fietsers over de wegen die zij het liefst nemen en welke ze vermijden.

3. Ken de nieuwste verkeersregels

Eind mei werd de wegcode aangepast opdat fietsers zich veiliger zouden voelen in het verkeer. Dit zijn de belangrijkste nieuwe regels.

Meer afstand houden

Als autobestuurder moet je buiten de bebouwde kom voortaan 1,5 meter afstand houden wanneer je een fietser of voetganger voorbijrijdt. Binnen de bebouwde kom blijft de te bewaren afstand 1 meter.

Vierkant groen

Op sommige kruispunten zal er voortaan ‘vierkant groen’ zijn voor fietsers en voetgangers. Dat betekent dat alle fietsers en voetgangers in alle richtingen groen licht hebben en het andere verkeer rood. Zo worden conflicten tussen zachte weggebruikers en auto’s en vrachtwagens vermeden. De kruispunten waarop dit zal gelden, krijgen aangepaste lichten met een fiets met 4 groene pijlen op.

Bakfietsen

Bakfietsen die smaller zijn dan 1 meter worden vanaf nu aanzien als gewone fietsen. Daardoor mogen ze voortaan ook in éénrichtingsstraten en voetgangerszones rijden en zijn ze toegelaten in zones voor plaatselijk verkeer.

Voetgangers

De afstand waarbinnen een voetganger verplicht een zebrapad moet gebruiken, gaat van 30 naar 20 meter. Ook mogen kinderen tot 10 jaar onder alle omstandigheden fietsen op het voetpad. Tot nu was dat tot 9 jaar.

Elektrische steps

De maximumsnelheid voor elektrische steps en hoverboards is voortaan 25 km/u.

4. Ook de kleinsten op de fiets

Kinderen veilig op de fiets

Het verkeer is een kluwen, zeker als je er met je kinderen door moet. Zo laveer je veilig met hen naar school of de crèche op twee wielen.

Zolang kinderen niet rechtop kunnen zitten, vervoer je hen met een autozitje (Maxi-Cosi) op de bagagedrager, pas daarna met een klassiek fietszitje. “Maar opgelet”, waarschuwt Stef Willems, woordvoerder van het Vias institute, “iemand meenemen op de fiets is alleen toegelaten als de fiets over een ingerichte zitplaats beschikt. Het is dus verboden om iemand zomaar op de bagagedrager te vervoeren. In amazonezit meerijden, met twee benen langs één kant, is helemaal uit den boze.” Eenmaal boven de 25 kilo moeten kleuters op de aanhangfiets of in de aanhangwagen, aangezien de meeste bagagedragers tot dat gewicht beperkt zijn.

“Fietsen met een passagier betekent trouwens ook je rijstijl aanpassen”, voegt Stef daar nog aan toe. “Zowel het evenwicht als het totaalgewicht is immers anders. Je raakt moeilijker hellingen op en je gaat veel sneller in afdalingen, waardoor de remafstanden langer worden.”

Zelf op de fiets? Leer je kinderen de verkeersregels!

Uiteindelijk zullen de juniors zelf op de trappers moeten: eerst samen met de ouders om hen te imiteren, daarna alleen of in groep. “Op dat moment wordt kennis van het verkeersreglement onontbeerlijk”, bevestigt het Vias institute, “gaande van een correct uitgeruste fiets tot aan de specifieke regels toe. Een fietshelm hoort daar natuurlijk ook bij, net zoals reflecterende kledij om goed zichtbaar te zijn. Al is het natuurlijk vooral aan de volwassenen om extra uit te kijken voor de zwakste verkeersdeelnemertjes, of ze nu te voet of per step dan wel per fiets of hoverboard onderweg zijn.

5. Help, het regent!

Laat je niet meteen tegenhouden door een beetje regen. Met deze tips voor automobilisten én fietsers hou je het veilig.

Veel automobilisten én fietsers moeten wennen de weersomstandigheden in de herfst. Regen, waardoor het rijgedrag aangepast moet worden; koudere temperaturen, waardoor het wegdek er soms gevaarlijk glad bij kan liggen; en natte bladeren op wegen en fietspaden. Met wat extra aandacht en deze tips kun je ongevallen voorkomen!

1. Pomp je banden niet te hard op

Met een te hoge bandendruk heb je minder grip op de weg, omdat het bandoppervlak op het wegdek kleiner is. Ook het profiel van je fietsbanden moet nog voldoende diep zijn.

2. Zet je zadel niet te hoog

Als je zadel te hoog staat, dan kun je moeilijker op- en afstappen. Bovendien geraak je dan moeilijker met je voeten aan de grond als je plotseling moet remmen.

3. Kies voor een zwaardere versnelling

Door zwaarder en dus rustiger te trappen, blijft het door de ketting aangedreven wiel stabiel. Wie een elektrische fiets heeft, zet daarom ook best niet de maximale ondersteuning aan, omdat je daarmee de controle over je trapkracht en dus ook je feeling met het wegdek kunt verliezen.

4. Controleer je remmen

Controleer de staat van je remblokjes of ga naar je fietshandel en laat je remmen nakijken. Met versleten remblokjes duurt het namelijk langer voor je stilstaat. Gebruik je voorrem niet te bruusk, zeker niet in een bocht.

5. Wees voorzichtig in de bochten

Nader je een bocht? Bol dan rustig uit en trap niet bij in de bocht. Zeker in de herfstperiode, wanneer er nog veel bladeren op het fietspad liggen, moet je extra voorzichtig zijn.

6. Denk aan je veiligheidsuitrusting zichtbaarheid

Met het winteruur wordt het voor kwetsbare weggebruikers extra belangrijk om goed zichtbaar te zijn in het verkeer: zorg voor een fluohesje. Ook een helm en handschoenen zijn geen overbodige luxe.

6. Flitsend snel naar het werk…

Fietsostrades © Wim Kempenaers

Onze autosnelwegen zijn zo stilaan wel verzadigd. Op dan maar naar de fietsostrades, waar we met z’n allen 25 kilometer per uur kunnen sjezen!

Wat is een fietsostrade?

Een fietsostrade of fietssnelweg is een aaneenschakeling van verschillende types fietsinfrastructuur (fietspad, jaagpad, fietsstraten, enzovoort) met de bedoeling een vlotte fietsverbinding te bieden voor zowel woon-werkverkeer als recreatie. Op fietsostrades kun je een gemiddelde snelheid van 25 km/u behalen. Dat betekent echter niet dat je geen verplichte stops, zoals verkeerslichten of voorrang van rechts, kunt tegenkomen.

Wat is het verschil met een fietspad?

Op een gewoon fietspad ligt de gemiddelde snelheid lager dan 25 km/u. In sommige gevallen is het echter wel een onderdeel van een fietsostrade.

Waar vind ik de fietsostrades?

Je vindt ze over heel Vlaanderen. Fietsostrades zijn in veel gevallen een vlotte verbinding tussen steden en lopen vaak parallel met een kanaal of spoorlijn. Op deze kaart tekenden we die vanuit Antwerpen. Een gedetailleerde kaart van heel Vlaanderen vind je op fietssnelwegen.be.

Fietsostrades
© Larisa Van Houtven

Hoe herken ik een fietsostrade?

Logo fietsostradesEen fietsostrade wordt aangeduid met een witte ‘F’ in een blauwe driehoek, een logo dat door de vijf Vlaamse provincies samen werd gecreëerd, of door een blauw bord met daarop simpelweg het woord ‘fietsostrade’ en de richting die je uit gaat. Elke fietssnelweg krijgt ook een nummer. Antwerpen-Mechelen is bijvoorbeeld de F1.

 

Mag ik met mijn speedpedelec of bromfiets op de fietssnelwegen?

Een speedpedelec is een elektrische fiets waarmee je snelheden tot 45 km/u haalt. Daardoor valt hij niet meer in de categorie ‘fietsen’, maar in die van de ‘bromfietsen klasse P’. Momenteel zijn er weinig snelheidsbeperkingen op de fietsostrades. Omdat ze bestaan uit een aaneensluiting van verschillende infrastructuren, vaak gelegen op het grondgebied van verschillende gemeenten, kan de maximaal toegelaten snelheid variëren per deel. Een aantal trajecten verbiedt bromfietsen, normaliter expliciet aangeduid met een apart verkeersbord.

7. …en heerlijk uitbollen in het weekend

Kies mee de mooiste fietsroute van 2019

Zin om ook in het weekend kilometertjes te malen? Ontdek hier de mooiste fietsroutes van het land, door jullie gekozen!

1. West-Vlaanderen

Waterhoekfietsroute – 50 km

De Waterhoek langs de Scheldemeersen verwierf bekendheid door het werk van Stijn Streuvels. Het is hier dat Mira en andere personages uit ‘De Teleurgang van de Waterhoek’ woonden. Maar veel meer dan een filmdecor vormt deze streek een prachtig decor voor de mooiste fietsroutes. Na de start aan het Pompgebouw in Bossuit leiden het kanaal Bossuit-Kortrijk en een oude spoorlijn je naar Avelgem. De imposante spoorwegbrug die je ziet, verbindt West-Vlaanderen met Wallonië. Via landelijke wegen en dorpjes als Kerkhove en Waarmaarde beland je op het jaagpad langs de Schelde, dat jou terug naar het startpunt brengt.

  • Startpunt: Pompgebouw: Bossuit, Doorniksesteenweg 402, Bossuit
  • Bewegwijzering: zeshoekige bordjes
  • Meer info

2. Limburg

Langs vergezichten en over het oude kolenspoor – 41 km

De Maasvallei en het Nationaal Park Hoge Kempen zijn een walhalla voor liefhebbers van natuur en fietsroutes. Deze prachtige tocht start aan het oude gerestaureerde station van As (KP 41), één van de toegangspoorten van het nationaal park. Het parcours loopt gedeeltelijk over het oude kolenspoor en langs de Maasfietsroute. Onderweg kom je leuke cafés en bezienswaardigheden tegen. Kom tot rust op een fluisterboot aan Maascentrum De Wissen of beklim de uitkijktoren van de voormalige mijn van Eisden. Via de mijnsite van Maasmechelen en de Mechelse Heide, een natuurreservaat van ruim 700 ha, kom je terug aan het startpunt.

  • Startpunt: Station As
  • Bewegwijzering: fietsknooppunten 41-501-42-44-48-49-50-56-55-60-551-565-41
  • Meer info

3. Vlaams-Brabant

Bier- en bietenroute – 42,2 km

Deze tocht in het Hageland brengt je langs holle wegen en pittoreske dorpen. Je start in het charmante bierdorp Hoegaarden, aan de Tuinen van Hoegaarden, waar je flaneert tussen de vele soorten tuinen of geniet van een hapje-tapje op het zonnige terras van het 18de-eeuwse Kapittelhuis. Eens vertrokken, fiets je over een glooiend parcours langs het lieflijke Meldert en Hakendover. In de lente zorgen de bloesems van de appel- en perenbomen voor een kleurrijk schouwspel. En natuurlijk kun je ook het Suikermuseum in Tienen bezoeken. Wie weet koop je er wel een Tiens biertje, zoals de Tiense Kweiker, de Lorejas of de Zoeg.

  • Startpunt: De Tuinen van Hoegaarden: Houtmarkt 1, Hoegaarden
  • Bewegwijzering: fietsknooppunten 16-46-14-45-35-13-43-24-42-64-62-60-70-61-56-87-88-57-63-67-66-69-15-11-16
  • Meer info

Zorgeloos fietsen

Ga jij straks met de fiets naar kantoor om files te omzeilen? Fietsen je kinderen naar school? Met VAB-Fietsbijstand en VAB-Fietsverzekering gaat iedereen met een gerust hart de deur uit, want bij pech, schade of diefstal word je meteen uit de nood geholpen door één van onze wegenwachters.