Wildkamperen in Scandinavië

Wildkamperen is in veel Europese landen, waaronder België, helaas verboden. In het noorden heb je meer geluk. Dankzij het concept ‘allemansrecht’ mag je er vrij van de natuur genieten en dus ook wildkamperen. Met uitgestrekte natuur en afgelegen plekjes heeft Scandinavië bovendien alle troeven in huis voor een prachtige vakantie. Voor je je tentje in het wilde weg begint op te zetten, lijsten we hier even de belangrijkste regels en de beste tips & tricks op.

Toegegeven, wildkamperen is niet voor iedereen weggelegd. Het is net wat avontuurlijker dan je tent opslaan op een camping. Maar het gevoel van vrijheid en de mogelijkheid om wakker te worden met bijzondere uitzichten en op unieke, afgelegen plekjes maken het mogelijke gemis aan elektriciteit en sanitair meer dan goed!

De basisregels van het allemansrecht

Het allemansrecht is een gewoonterecht dat al eeuwen oud is. De regels zijn niet altijd duidelijk afgebakend. De vrije toegang tot de natuur geldt in principe voor open landschap. Het geldt zowel voor recreatie, wildkamperen als het plukken van bessen en champignons.
De basisregels voor het wildkamperen zijn vergelijkbaar in de meeste Scandinavische landen. Je mag je er vrij in de natuur bewegen en zelfs overnachten als je het maar doet met respect voor de natuur. Neem niets mee, laat niets achter. Zorg dat je het leven rondom niet verstoort en maak niets kapot. Open je een hek, sluit dat dan ook altijd weer achter je.
Verder moet je ook op een bepaalde afstand van bebouwing blijven en mag je niet onbeperkt op dezelfde plek blijven kamperen. Bessen en paddenstoelen plukken voor eigen gebruik mag, maar beschermde plantensoorten meenemen niet. Vissen en jagen valt niet onder dit allemansrecht.

 

Wildkamperen in Zweden

Zweden is een paradijs voor natuurliefhebbers. Allemansrätten is een belangrijk deel van de Zweedse cultuur. Je mag in Zweden vrij in de natuur wandelen, fietsen, paardrijden… Er zijn heel wat voorzieningen: van shelters tot publieke barbecues waar je net als de Zweden korv (worstjes) kan grillen.

  • Zet je tent niet op in de onmiddellijke nabijheid van huizen of op landbouwgrond. De exacte afstand is niet beschreven en hangt van de omstandigheden af. Een goede vuistregel is dat je je tent buiten het zicht of op minstens 70 meter van woningen opzet.
  • Blijf niet te lang op dezelfde plek. (Een tweetal dagen is prima.)
  • Grotere groepen (meer dan 2-3 tenten) hebben altijd de toestemming van de (grond)eigenaar nodig om hun tenten ergens op te zetten.
  • In natuurgebieden en nationale parken geldt het allemansrecht niet en mag je niet kamperen, geen bessen plukken enz. (Tenzij anders aangegeven.)
  • Vissen met de hengel mag op bepaalde plekken langs de kust en in de vijf grootste meren: Vänern, Vättern, Mälaren, Hjälmaren en Storsjön. Op andere plaatsen heb je een vergunning nodig.
  • Houd honden tussen 1 maart en 20 augustus altijd aangelijnd.

 

Wildkamperen in Noorwegen

Net als de Zweden, houden de Noren enorm van de buitenlucht. Het concept ‘friluftsliv’ (het leven in openlucht) ligt zelfs vast in de Wet op de Openluchtrecreatie, waaronder ook het allemansrecht vervat zit. Je hebt recht op vrije toegang tot de natuur, als je dit met respect en zorg doet. In Noorwegen spreken ze over ‘onomheind en ongecultiveerd land’. Ook als je geen omheining ziet, kan het om een privédomein gaan!

  • Zorg dat je minstens 150 meter van woningen weg blijft en blijf ook niet langer dan 2 dagen op dezelfde plek, tenzij je toestemming van de eigenaar hebt. Langer op dezelfde plek blijven mag in de bergen of in afgelegen gebieden. In natuurgebieden kunnen andere regels van toepassing zijn.
  • Groepen moeten extra oplettend zijn. In bepaalde gevallen heb je ook de toelating van de eigenaar nodig.
  • Een kampvuur maken in een bos of in de buurt van een bos is verboden van 15 april tot 15 september. Bij extreme droogte zijn ook barbecues en andere toestellen waarmee je vuur kan maken verboden.
  • Er is geen visvergunning nodig als je vist in zout water en het voor eigen gebruik is.
  • Tussen 1 april en 20 augustus moeten honden aan de leiband.

Wildkamperen in Finland

Oké, strikt genomen behoort Finland – net als IJsland trouwens – niet tot Scandinavië, maar we maken in dit artikel graag een uitzondering. De regels rond wildkamperen zijn er vergelijkbaar met Zweden en Noorwegen. In het Fins luidt het allemansrecht Jokamiehen oikeudet. Gelukkig moet je dat niet kunnen uitspreken om er gebruik van te maken. De natuur, zeker in Fins Lapland, is erg fragiel en voorzichtigheid is dus geboden!

  • De nationale parken in Finland zijn gratis toegankelijk en bij de meeste nationale parken zijn er mogelijkheden om te kamperen. Vaak zijn er ook blokhutten die je gratis kan gebruiken op voorwaarde dat je alles netjes achterlaat en dat je alles wat je gebruikt weer aanvult, bijvoorbeeld dat je hout klieft voor de bezoekers die na je komen. Ook moet je je bed altijd afstaan aan wie het laatste bij de hut toekomt. Je mag hier 1 à 2 dagen blijven.
  • Jagen en vissen is niet toegestaan, tenzij met een vergunning. Vissen met een eenvoudige hengel mag wel. Uitzonderingen zijn mogelijk.
  • Vuur mag enkel gemaakt worden op de hiervoor voorziene plekken en is in bepaalde periodes helemaal verboden.

 

Wildkamperen in IJsland

IJsland is helaas slachtoffer van zijn eigen populariteit. Sinds 2015 mag je er niet meer zomaar overal wildkamperen met de (dak)tent, camper of motorhome. Door zijn noordelijke ligging is de natuur in IJsland erg kwetsbaar. Bandensporen en zelfs voetstappen kunnen de broze natuur vernielen en het kan vele jaren duren voor dit hersteld is.

  • Wildkamperen kan enkel als er in de omgeving geen camping is. Je mag met maximaal 3 tentjes bij elkaar staan en dit enkel langs de weg op niet-gecultiveerde grond, voor maximaal 1 dag. Wil je langer blijven staan of meer tenten bij elkaar zetten, heb je toestemming nodig.
  • Om te kamperen met een daktent, camper of motorhome heb je altijd de uitdrukkelijke, schriftelijke toestemming van de grondeigenaar nodig.
  • Offroad rijden is strikt verboden in IJsland.
  • Er zijn heel wat uitzonderingen (vooral rond de Golden Circle), waar wildkamperen volgens bovenstaande regels niet mag. Check steeds bij de lokale autoriteiten wat toegelaten is.
  • Vissen mag enkel met een vergunning.

Wildkamperen in Denemarken

In Denemarken mag je niet wildkamperen. Wel zijn er meer dan 275 bivakzones (fri teltning) waar je je tent voor 1 nacht mag opzetten. Er mogen maximaal 2 tenten (voor maximaal 3 personen) bij elkaar geplaatst worden. Gemotoriseerde voertuigen zijn niet toegelaten op deze plekken.

 

Wildkamperen met de camper

Wie wil kamperen met de auto, motorhome of caravan in Scandinavië mag niet zomaar overal staan. In Zweden mogen gemotoriseerde voertuigen niet offroad of op onbedekte bodem in de natuur rijden. Wildkamperen met een gemotoriseerd voertuig wordt als meer verstorend gezien dan kamperen met een tent. Vraag altijd toestemming aan de eigenaar.
Ook in Noorwegen mag je met de auto of camper niet offroad. De 150 meter afstand tot huizen geldt er ook voor wildkamperen met voertuigen. In IJsland is de wetgeving voor het kamperen met een gemotoriseerd voertuig vrij strikt. Het is dus aangeraden om campersites of kampeerterreinen op te zoeken. Tot slot nog deze tip: afstanden in Scandinavië zijn gigantisch. Zorg dat je tijdig tankt!

Tips & tricks voor wildkampeerders

  • Voor het eerst wildkamperen? Wissel het wildkamperen af met een plekje op de camping of – waarom niet – een hotelovernachting. Test je uitrusting en het opzetten van de tent voor vertrek al eens uit.
  • Let extra op bij het plukken van bessen en paddenstoelen. Pluk alleen waarvan je absoluut zeker weet dat het veilig is om te eten. Bepaalde soorten eetbare paddenstoelen lijken verdacht goed op hun giftige neefjes!
  • Vuurtje maken? In bepaalde regio’s/periodes kan er een verbod zijn op open vuur. Check steeds de lokale wetgeving. Zorg dat het vuur volledig gedoofd is voor je weer verder trekt.
  • Een goedgevulde EHBO-set is onmisbaar, zeker in afgelegen gebieden. Zorg ook voor muggenmiddel en een tekentang! Wat grotere dieren als beren, veelvraten en elanden betreft, kan je gerust zijn. Ze zijn over het algemeen vrij schuw. Wat lawaai maken helpt om ze op afstand te houden. Zorg wel dat je alle voedsel altijd goed afsluit!
  • Neem niet te veel mee in je trekrugzak, maar enkele essentials mogen niet ontbreken. Als je tijdens de zomermaanden gaat kamperen, is een slaapmasker zeker aan te raden! In het noorden gaat de zon een tijdlang niet onder. Zelfs meer in het zuiden van Scandinavië is het langer licht dan bij ons. Ook een extra externe batterij kan handig zijn.
  • Er is geen slecht weer, alleen slechte kledij. Het is zowat het levensmotto van de Zweden en de Noren. Kleed je in laagjes en vergeet ook je regenjas en regenhoes niet!
  • En tot slot, kies voor ecologische, biologisch afbreekbare zeep of doe het een paar dagen zonder.
Vorig artikelHoe ver mag een lading uit een auto steken?
Volgend artikelHutstuf, jouw uitkijk in La Roche