Steeds meer autoconstructeurs vervangen de traditionele bedieningsknoppen door een (aanraak)scherm. VAB vroeg zich af of zo’n modern dashboard niet voor te veel afleiding zorgt in de auto.
Naast de smartphone bestaan er steeds meer nieuwe technologieën die voor afleiding kunnen zorgen in het verkeer. De bediening van de radio, de gps en andere systemen die de bestuurder eigenlijk zouden moeten ondersteunen in de rijtaak, kunnen de bestuurder afleiden. In heel wat nieuwe wagens zitten al die functies dan nog eens verwerkt in een (aanraak)scherm in plaats van de traditionele bedieningsknoppen. Maakt dat ons verkeer niet net onveiliger?
VAB test afleiding in de auto
Prof. Jan Pauwels van de KULeuven deed experimenten in een rijsimulator en onderzocht daarbij de invloed van bijkomende taken die het rijgedrag kunnen beïnvloeden. Onder zijn begeleiding deed VAB een praktijktest bij deelnemers van de VAB-Gezinswagenverkiezing. Bedoeling was om na te gaan welke invloed het design van een auto heeft op afleiding in de auto. We hebben niet gekeken naar smartphonegebruik, wel naar het uitvoeren van alledaagse handelingen, dus de bediening van het instrumentenbord. We kozen voor een praktijktest met drie proefpersonen van verschillende leeftijden en onderzochten zowel de visuele (wegkijken) als de fysieke (handen gebruiken) afleiding.
De testpersonen
- een 25-jarige: rijdt 12.000 km per jaar – veel ervaring met technologie
- een 40-jarige: rijdt 25.000 km per jaar – veel ervaring met technologie
- een 67-jarige: rijdt 10.000 km per jaar – gemiddelde ervaring met technologie
De handelingen
- gps instellen naar bepaald adres (stilstaand)
- van radiozender wisselen
- temperatuur drie graden hoger zetten
- achterruit laten ontdooien
- gemiddelde verbruik opzoeken
De testwagens
- Audi A3 Sportback
- Peugeot 5008
- Renault Grand Scénic
- Volkswagen Golf
De resultaten
1. Gps instellen
Het instellen van de gps duurde bij alle proefpersonen in alle wagens tussen de 33 en de 65 seconden. Dat wil zeggen dat, als zij dit zouden gedaan hebben tijdens het rijden, zij minstens 455,4 meter en maximaal 897 meter de aandacht niet volledig op de rijtaak hadden kunnen richten. Het is dus duidelijk dat het instellen van de gps altijd stilstaand moet gebeuren. Uit onderzoek van het vroegere BIVV (nu Vias institute) in 2015 blijkt echter dat 12% van de bestuurders dat soms tijdens het rijden doet.
2. Van radiozender wisselen
Volgens de studie van het Vias institute bedient 47 tot 95% van de automobilisten tijdens het rijden de radio. We vroegen de testpersonen om de radiozender te veranderen van Radio 2 naar Studio Brussel. Opvallend is dat je bij de meeste auto’s heel wat stappen moet doorlopen om de radiozender te veranderen.
| De tijd die nodig is om de radiozender te veranderen | ||||
| Auto | Aantal stappen | 25-jarige | 40-jarige | 67-jarige |
| Audi A3 Sportback | 3 | 11 seconden | 9 seconden | 20 seconden |
| Volkswagen Golf | 3 | 4 seconden | 4 seconden | 5 seconden |
| Peugeot 5008 | 5 | 9 seconden | 8 seconden | 15 seconden |
| Renault Grand Scénic | 1 | 3 seconden | 4 seconden | 3 seconden |
Wat vinden de testpersonen het handigst?
- Aparte knoppen met vooraf ingestelde, favoriete radiokanalen.
- Radiozenders blijven zichtbaar, ook als het navigatiescherm te zien is (zoals bij de Renault Grand Scénic).
- Knoppen en scherm op dezelfde hoogte.
3. Temperatuur hoger zetten
Voor deze handeling werd gevraagd de temperatuur te veranderen van 20 naar 23 graden. De Peugeot 5008 is de enige auto die geen draaiknop heeft om de temperatuur te veranderen. Dat wordt ook erg duidelijk in de test: bij alle auto’s duurt de handeling 2 tot 10 seconden afhankelijk van de testpersoon, behalve bij de Peugeot 5008, waar alles via het infotainmentscherm moet gebeuren. Doordat er ook per halve graad gedrukt moet worden (6 keer drukken) neemt deze handeling minstens 12 (of 165,6 meter aan 50 km/u) en maximaal 23 seconden (317,4 meter) in beslag.
| De tijd die nodig is om de temperatuur 3 graden hoger te zetten | ||||
| Auto | Aantal stappen | 25-jarige | 40-jarige | 67-jarige |
| Audi A3 Sportback | 2 | 3 seconden | 5 seconden | 10 seconden |
| Volkswagen Golf | 2 | 2 seconden | 5 seconden | 9 seconden |
| Peugeot 5008 | 5 | 12 seconden | 14 seconden | 23 seconden |
| Renault Grand Scénic | 2 | 2 seconden | 2 seconden | 2 seconden |
4. Achterruit laten ontdooien
Bij alle auto’s kon je de achterruit laten ontdooien met één simpele druk op de knop en nam dat slechts 2 tot maximaal 4 seconden in beslag. Een perfect voorbeeld dus van een gebruiksvriendelijke manier om handelingen uit te voeren in de auto.
5. Gemiddelde verbruik opzoeken
Het opzoeken van het gemiddelde verbruik is onderdeel van deze test omdat automobilisten die ecologisch willen rijden deze handeling moeten kunnen uitvoeren. Het is iets wat je meestal kunt terugvinden in de boordcomputer via knopjes aan het stuur. Hier zien we duidelijk dat deze handeling meer tijd vergt voor wie minder met de auto rijdt.
| De tijd die nodig is om het gemiddelde verbruik op te zoeken | |||
| Auto | 25-jarige | 40-jarige | 67-jarige |
| Audi A3 Sportback | 2 seconden | 3 seconden | 73 seconden |
| Volkswagen Golf | 3 seconden | 7 seconden | 10 seconden |
| Peugeot 5008 | 4 seconden | 3 seconden | 14 seconden |
| Renault Grand Scénic | 4 seconden | 2 seconden | 9 seconden |
Conclusie?
- Hoe meer stappen je moet doorlopen, hoe moeilijker de handeling.
- Hoe verder je het hoofd moet wegdraaien van de weg, hoe gevaarlijker. De bedieningsapparatuur moet dus zo centraal mogelijk staan.
- Laat handelingen die meer dan 3 stappen vergen, zoals het instellen van de gps, niet al rijdend toe.
- De mogelijkheid om de gps onder het stuur te projecteren wordt als zeer positief onthaald.
- Hoe groter het scherm, hoe beter, want dan kunnen twee vensters naast elkaar worden weergegeven.
- Wordt het niet tijd om meer te investeren in spraaktechnologie?
